Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon olarak da tanımlanan fizyoterapi, bireyin günlük yaşamında hareket etme ve fonksiyonel aktiviteler gerçekleştirme yeteneklerini sınırlayan hastalıkları veya yaralanmaları ele alan bilim dalına verilen isimdir.
Fizyoterapi uygulayan uzmanlara fizyoterapist adı verilir. Fizyoterapi, genellikle tedavi sürecinde fiziksel yöntemler kullanır.
Fizyoterapi sürecinde doğru bir teşhise ulaşmak ve bireyin durumuna uygun bir yönetim planı oluşturmak için, bireyin tıbbi geçmişi ve fizik muayene sonuçları dikkate alınır. Gerekli olduğu durumlarda röntgen çekimi, BT taraması veya MR görüntüleme gibi görüntüleme çalışmaları ile laboratuvar testleri de değerlendirilir. Bazı vakalarda ise EMG ve sinir iletim hızı testleri gibi özel testler de kullanılabilir.
Fizyoterapi yönetimi genellikle özel egzersizler, manuel terapi ve manipülasyon, traksiyon, ısı ve soğuk uygulamaları, elektrik stimülasyonu, ses dalgaları terapisi, radyasyon terapisi, yardımcı cihazlar, protezler, ortezler ve diğer elektrofiziksel yöntemler gibi mekanik cihazlar ile rahatsızlığı bulunan kişilerin rehabilitasyonunu içerir.
Fizyoterapistler, buna ek olarak bireyin daha sağlıklı ve aktif bir yaşam tarzı benimsemesi için zinde ve sağlıklı yaşam odaklı programlar geliştirirler. Bu programlar, bireylerin ve toplumların maksimum hareket ve işlevsel yeteneklerini geliştirmek, sürdürmek ve eski haline getirmek için hizmetler sağlayabilir.
Fizyoterapi sürecinde, hareketlilik kaybını önlemek için bireylerle çalışmak da mümkündür. Bu, yaşlanma, yaralanma, hastalık veya çevresel faktörlerin hareket ve işlevi tehdit ettiği durumlarda doğru ve gerekli rehabilitasyonu sağlamayı içeren bir yaklaşımdır.
Fizyoterapi, hemen her yaştan bireyin çeşitli sağlık problemlerini tedavi etmek için yararlanabileceği bir yöntemdir. Bir bireyin günlük işlerini yapmasını güç hale getiren bir travma, yaralanma veya hastalık durumunda doktorlar fizyoterapiyi önerebilirler. Temel olarak, fizyoterapi bireyin hissettiği ağrıyı hafifletmeye ve daha iyi hareket etmesine, çalışmasına ve yaşamasına yardımcı olmayı amaçlayan bir tedavi şeklidir. Fizyoterapi, yeni yeteneklerin geliştirilmesini sağlayabileceği gibi, çeşitli nedenlerle kaybedilen yeteneklerin de yeniden kazanılmasına yardımcı olabilir
Fizyoterapinin genel olarak şu konularda bireye fayda sağlayabileceği bilinir:
Hissedilen ağrıyı hafifletmek
Destek sağlayıcı araçlarla yaşamı öğrenmek
Bağırsak ve mesane kontrolünü sağlamak
Spor yaralanmalarını önlemek veya iyileştirmek
Kronik hastalıkların yönetimini sağlamak (artrit, diyabet, kalp hastalıkları vb.)
Doğum sonrası iyileşmeyi desteklemek
Engellilik durumunu azaltmak veya ameliyat ihtiyacını ortadan kaldırmak
Hareket kabiliyetini kazandırmak veya geliştirmek
İnme, kaza, yaralanma veya ameliyat sonrası rehabilitasyon sağlamak
Denge üzerinde çalışarak kayma veya düşme riskini azaltmak
Protez veya diğer yardımcı cihazları kullanmayı öğretmek
Yürüteç veya baston gibi yardımcı araçları kullanmayı öğrenmek.
Fizyoterapist, fizyoterapi konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelidir. Ülkemizde fizyoterapistler, Sağlık Bilimleri Fakültesinin 4 yıllık Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümünden lisans diploması almaktadırlar. Fizyoterapistler, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı değildirler. Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları ise 6 yıl tıp eğitimini tamamladıktan sonra, tıp alanında uzmanlık sınavını kazanıp, 5 yıl boyunca bu alanda ihtisas yaparak, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı olmaya hak kazanırlar.
Normal şartlarda, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları bireyleri belirti ve semptomlarına göre değerlendirirler ve ihtiyaç duyulan tedavi yöntemlerini belirlerler. Fizyoterapistler ise belirlenen fizyoterapi tedavi yöntemlerini uygulamaktan sorumludurlar. Fizyoterapistler ciddi bir hastalık veya yaralanma durumunda diğer doktorların yerini almazlar, ancak tedavileri yönlendirmek için doktorlar ve diğer sağlık uzmanları ile birlikte çalışırlar. Birçok vakada, fizyoterapist rehberliğinde iyileşme sürecini takip eden bireyler, daha hızlı bir şekilde sağlıklarına kavuşarak tedavi edilen alanda mümkün olan tam işlevlerine geri dönebilirler
